2023 / 2024 Vier korte fietstrips in Gambia
Trip 1
27 december 2023 van Kotu naar Albreda
Redelijk vroeg opgestaan, om na zonsopkomst (07.30) te kunnen vertrekken. Het eerste stukje vlak langs de kust naar Bakau en daarna over een brede weg met wat sneller verkeer naar Banjul. Banjul ligt op een eiland, je moet dus een brug en een soort van dijk over. In Banjul de ferry genomen naar Barra. Deze ferry doet er bijna twee uur over. Er wordt met halve kracht gevaren. Het is altijd wel een belevenis. Meest bijzondere voertuig nu was wel een pick-up truck met een lijkkist en zes man. Als de ferry dan eindelijk aankomt is het dringen, want vrijwel iedereen heeft vervoer nodig om door te reizen. Na de ferry was het nog ruim 30km fietsen met een flinke tegenwind en bij ruim 38 graden. Onderweg kwam ik nog een fietser tegen, Michel uit Leiderdorp. Onderweg van Nouakchott in Mauritanië naar Banjul. Rond 17.00 kwam ik in Albreda aan. Bekend om het slaveneiland voor de kust. Alles ademt hier Kunta Kinteh want de figuur uit de TV serie en het boek Roots, zou hier vandaan moeten komen.
28 december 2023 van Albreda terug naar Barra
Redelijk op tijd vertrokken na mijn ontbijtje in het Kunta Kinteh Roots Camp. Vandaag het grootste gedeelte over een gravelweg. Je passeert alleen maar kleine dorpje. Hier geen waterleiding, wel tappunten (dus er hoeft niet te worden gepompt) Heel veel kleinschalige landbouw en wat kuddes met koeien. Op een bepaald moment reed ik langs een piepklein schooltje en een man riep me wat woorden toe in het Nederlands. Dat maakte me zo nieuwsgierig dat ik stopte (iedereen roept wel iets naar je als je langs komt) Het bleek dat het schooltje gesponsord werd door een stichting uit Schijndel eigenaars van Restaurant zaal de Nachtegaal. De man wist me er alles over te vertellen, alsof hij er gisteren nog had gegeten….. Uiteindelijk bij de verharde North Bank Road uitgekomen en dan naar Barra. Daar lag dezelfde akelig langzame ferry klaar die ik op de heenweg ook had. Dus een piroque gehuurd, dat is een grote houten kano die ook passagiers en vracht vervoeren. Voordeel is je bent in 30 minuten aan de overkant in plaats van de 2 uur met de ferry. Het kost wel heel wat meer. Al met al weer een leuke ervaring.
Trip 2
29 december 2023 Fietsrit van Kotu naar Marakissa
Vandaag lukte het wel om op tijd weg te komen. De eerste 12 kilometer door de stad Serekunda. Ook hier zijn alle illegale bouwsels langs de weg verwijderd.
De route voert verder langs het SOS kinderdorp. Dat is qua oppervlakte ook echt een dorp. Dan langs Serrekunda market vervolgens de geitenmarkt van Abuko en daarna de weg naar Brikama.
Na 5 km verandert de verharde weg in een onverharde en wordt het zoeken naar het meest geschikte gedeelte om te fietsen. Ik kom nog langs een dorp met allerlei muurschilderingen en uiteindelijk beland ik in Brikama. Brikama is een aardig grote plaats. Dan nog een kleine 10 kilometer om ik Marakissa aan te komen. Hier ben ik vaker geweest en het is een leuk weerzien met de Nederlandse eigenaar en zijn Gambiaanse vrouw. De rest van de dag besteed aan de mooie natuur.
30 december van Marakissa naar Sifoe
‘ s Morgens vroeg opgestaan om bij zonsopkomst een kanotocht te maken. Vorige keer kreeg ik telkens iemand mee die peddelde, nu kon ik alleen. Dat beviel uitstekend. Je kan stoppen waar je wil en gaan waar je wil. Het was prachtig. Er hing een dun mistlaagje boven het water. Na 1,5 uur weer terug. Mijn ontbijt stond klaar, daarna mijn spullen pakken en iets voor 11 uur zat ik op mijn fiets voor mijn ritje naar Asamai villa’s in Sifoe. Dat is een nieuwe en luxueuze lodge van kennissen. Terwijl het Marakissa River Camp erg basic is, is deze lodge superluxe, maar wel helemaal “off grid” dat kan ook niet anders, want hij ligt in de middle of nowhere. Lekker geluncht, gezwommen en de omgeving verkend. ‘s Avonds op tijd naar bed, want de volgende dag is de rit flink langer.
31 december 2023 van Sifoe naar Kotu
Gelukkig kon ik een uurtje eerder ontbijten, zodat ik op tijd weg was. De temperatuur op mijn fietsklokje wees 14 graden. Voor Gambiaanse begrippen, moet je dan met een dikke jas aan bij een vuurtje zitten. En dat doen de meesten dan ook.
Na een lekker ontbijtje stapte ik om 07.30 op, het was toen net licht. Na wat kleine paadjes bereikte ik Sifoe. In het dorp hoorde ik ritmisch getrommel, dat bleek achter een grote kring (muur) van palmtakken vandaan te komen. Er kwamen al snel twee man op mij af en opmijn vraag wat er aan de hand was, bleek het om een besnijdenis ritueel te gaan. Dat is tevens een soort van ontgroening. De twee oudere jongens liepen met takken en dat was niet om de vliegen te verjagen. No pictures please… Vervolgens over de hoofdweg naar Gunjur waar ik de “Sandmosk” wil bekijken. Dit is een flinke moskee in gebruik als koranschool.
Overal lagen en sliepen de leerlingen. Een rots in de moskee scheen een heilige plaats te zijn. Wat mij betreft zouden ze bij de koranlessen ook wel een hoofdstuk “rotzooi opruimen” kunnen opnemen, want het was een bende. Dit was in ieder geval de eerste moskee waar ik mijn voeten ook zou wassen ná het gebed.
Vervolgens door naar de vissersplaats Tanji en vanaf Brufut langs het strand weer terug. Dit is korter; ik wilde de Baobabbomen langs het strand wel eens zien en je vermijd de drukke weg. Al met al een mooie driedaagse.
Trip 3
13 Februari 2024 naar Kuntaur
Vanmorgen was het vroeg opstaan om op tijd op het busstation te zijn. Dat was nog 9 kilometer fietsen, bij aankomst was het inmiddels licht. De bus was snel gevonden en ik kreeg zelfs een kaartje, want ik reis met een bus van het Gambia Transport System. Dat is een overheidsonderneming. Voordeel is dat ze vaste prijzen hebben en redelijk veilige bussen. Na 2 stops en ruim 5 uur was ik dan 250 km oostelijker en dat voor nog geen €3,-
Mijn fiets kwam fatsoenlijk van het dak en opgestapt richting de rivier de Gambia, waar ik bij Kuntaur kan oversteken. Het is bloedje heet tijdens mijn fietstocht. Mijn thermometer wijst 48 graden in de schaduw. Zo’n 10 jaar geleden heb ik dit ook eens gefietst, de weg was toen erg slecht. Nu is het een stuk verbeterd. Nog steeds onverhard. Ook de dorpjes zien er wat beter uit, maar het is nog steeds droevig armoedig. Veel rieten hutten, geen electra, maar wel bijna overal watertappunten. Bij de rivier aangekomen bel ik de lodge. En na een paar minuten wordt er een buitenboordmotor gestart en wordt ik opgepikt. In de Kairoh garden lodge is het prima toeven, ik ben hier 2 jaar geleden ook al eens geweest. Ik kwam toen vanaf de Northbankroad. Ik blijf hier 2 nachten.
Woensdag 14 feb Wassu en Kuntaur
Op tijd opgestaan en na mijn ontbijtje op de fiets naar Wassu gereden. De stone cirkels bekeken en op de terugweg nog wat mooie plaatjes kunnen schieten.
Daarna nog wat uitgerust en ‘s middags met een bootje richting een paar eilandjes gevaren. Rond deze eilanden zitten nijlpaarden en op de eilanden zitten een flink aantal chimpanzees. Deze chimpanzees zijn exemplaren die vanuit gevangenschap in een programma zijn geplaatst om uiteindelijk weer terug te worden gezet in het wild. Niet in Gambia, maar ergens anders in Afrika waar de omstandigheden geschikt zijn. Vandaag had ik geluk. Zeven nijlpaarden en een flink aantal chimps.
Donderdag 15 februari 2024
Fietsdag naar Bansang
Een gelukje; het is bewolkt en nog zeker niet erg warm als ik vertrek. Ik had bij mijn planning een klein veerpontje ontdekt tussen Kuntaur en Brikama Ba. Dat levert een mooi stukje binnendoor op en dat is altijd mooier dan een weg met druk verkeer. De weg is weer een stevige laterietweg (rode steenslag) en is prima te fietsen. Het is hier ook echt wel weer armoede. Geen electra en vaak ook putten. Wel heel veel grote kuddes rundvee. Na 12 km is er inderdaad een piepklein veerpontje. Er zou zelfs een auto op moeten kunnen. Er liggen ook 3 kleine bootjes naast, die worden vooral gebruikt voor motorfietsen en voetgangers. Na de veerpont ook weer een mooi gebied met baobabs en af en toe wat apen, die mij vanuit de bomen bekijken. In Brikama Ba de verharde weg op. Inmiddels zijn de wolken verdwenen en is het weer bloedheet. Ik besluit toch maar wat eerbied te hebben voor mijn leeftijd én vooral voor de hitte. Dus voor het laatste stuk een “bushtaxi” genomen. Ook een belevenis. 15 km kost ongeveer €0,70, wil je je fiets meenemen dan komt daar €1,40 bovenop. Er is altijd plaats in zo’n busje. Het busje is denk ik gebouwd voor 15 personen. Hier gaan er zomaar 25 in. Op de stijlen zijn dikke metalen strips gelast, zodat er geen beperkingen zijn vwb het gewicht op het dak. Zo kom ik dan zonder hitteverschijnselen in Bansang aan en is mijn guesthouse snel gevonden.
Vrijdag 16 februari Bansang
De hoofdreden waarom ik Bansang op mijn route heb staan is dat ik toch heel graag de “Roodkeelbijenvangers” wilde zien. Ik was hier een paar jaar geleden al eens, maar op een of andere manier kon ik de kolonie niet vinden, dus vandaar. Onder het genot van een mooie zonsopkomst mijn ontbijtje gegeten en daarna snel op de fiets voor niet meer dan 2 km. De bijeneters zitten in een wand van een afgraving. Met een beetje zoeken lukt het met ze te vinden. Het zijn er flink wat en ik kan er ook redelijk dichtbij komen. Na voldoende plaatjes te hebben geschoten door Bansang gefietst en gevraagd wat de mogelijkheden zijn qua vervoer om richting het westen te gaan. Het gaat een bushtaxi worden, niet de meest comfortabele manier. We zullen zien.
Nog even bij de ferry gekeken. Ze hebben hier naast een wat grotere pont voor voertuigen ook kleine bootjes, die met één peddel gewrikt worden. ‘s Middags een uitgebreide siësta, want het is hier ruim boven de 40 graden. Morgen naar het Tumani Tendakamp 250 km verderop.
Zaterdag 17 februari naar Tumani Tenda
Zaterdagochtend vertrokken uit Bansang om met een bus weer 250km richting de kust te gaan. Kon gelukkig weer voorin zitten. Achterin zit je echt op elkaar gepropt. Overnacht bij het Tumani Tenda camp in de buurt van Faraba Sutu. Mooi maar “basic” kamp, lekker rustig. Nog wat gezwommen in de kreek en vroeg naar bed.
Zondag 18 februari 2024
Vanmorgen teruggefietst via Pirang in de hoop daar de flamingo’s treffen, maar die zijn er alleen maar tussen september en november. Het was bloedje heet. Iedereen klaagde er over zeker de Gambianen. Nu nog een weekje aan het strand en mijn ochtend- en middagsafari’s. Mijn fiets ziet er nu echt uit als een “expeditiefiets”
Trip 4
26 juli 2024
Om 05.45 ging de wekker, want als je met de bus mee wil moet je vroeg zijn. Nog voor ruim de helft in het donker de 9km naar het busstation afgelegd. Ik was mooi op tijd voor de Express bus naar Bansang, die wel voor mij wilde stoppen in Kudang, want daar wil ik morgen mijn driedaagse fietstocht beginnen. Voor omgerekend €7,- wordt je in een goede bus met airco zo’n 250km vervoerd inclusief fiets. Onderweg wordt er 2x gestopt. Één keer in Brikama en één keer in Soma. In Soma gaat iedereen even de bus uit voor de (vroege) lunch. Daarna nog een klein uurtje naar Kudang.
Ik had al een kamer gereserveerd in Hotel Kakuba. Het zwembad ziet er helaas wel anders uit dan op de foto, maar voor de rest is het prima. Ik besluit nog even de route te verkennen naar Tenda Kudang van daaruit ga ik morgen met een bootje de rivier op om zo’n 10km verderop aan de overkant afgezet te worden bij “Carols wharf” zuid van het plaatsje Charmen. Ik fiets dan via de bij vrijwel niemand bekende Kerr Batch stonecirkels naar de veel bekendere Wassu stonecirkels. Iets verderop in de Kaima Sala Eco lodge ga ik dan weer overnachten. Mijn verkenningsroute blijkt langs een prachtig pad te voeren. Ik zie onderweg verschillende apen: Rode colobus en een flinke groep bavianen. Helaas geen foto’s, ze zijn snel weg. Misschien morgenochtend meer geluk.
Zaterdag 27 juli Van Kudang naar Fula Kunda
Bij het ontbijt in hotel Kakuba vroeg ik hoe ik mijn kapitein zou kunnen herkennen. Voor mijn oversteek van Tenda Kudang naar Carol wharf. “I go with you” zei Toubab, want dat is zijn nickname. Heel veel Gambianen hebben een nickname, maar deze had ik nog nooit gehoord. Het betekent “blanke” en dat hoor ik honderden keren per dag. Meestel gevolgd door “give me money/mintee(snoep)/bottle of give me your bicycle.
Ik had al een paar keer gereageerd als hij werd geroepen. Dus ik wilde wel eens weten waarom hij “toubab” werd genoemd. Het verhaal was, dat hij werd geboren met een hele lichte huid. Zijn moeder werd er zelfs op aangesproken dat ze met een blanke man het bed zou hebben gedeeld… Het is allemaal goed gekomen, want hij is donkerder dan de doorsnee hier.
Tot zover “toubab”. Ik vond het wel een beetje jammer dat hij op zijn motorfiets voor mij uitreed. Ik had gehoopt nog wat natuurfoto’s te kunnen maken. Maar ik zag sowieso niets bijzonders. In het dorpje werd mijn schipper opgetrommeld. Eerst moest er nog wat benzine worden gehaald. In 1 grote en 2 kleine waterflesje. Vervolgens werd de motor van de kano afgetankt. Ik heb maar wat afstand gehouden, want mijn schipper hield een brandende sigaret in zijn mond.
Daarna mijn tassen voorin, mijn fiets tussen mij en het bankje van de schipper. Ik zat vlak achter een hoop visnetten, want deze kano’s worden allemaal voor de visserij gebruikt. Het tochtje van 10km duurde toch nog 90 minuten. Voor zover ik weet heeft er nog geen enkele toerist ooit deze oversteek gemaakt. Leuk is het wel. In het dorpje van vertrek zien ze nooit een blanke, maar toen ik op de eerste fietskilometer aan de noordoever van de rivier een vrouw trof, schrok ze zich een ongeluk, want waar moest deze toubab op zijn fiets nu vandaan komen?
Het eerste grote dorp Chamen was ook wel verrast. Direct na Chamen moest ik rechtsaf en tot mijn grote verrassing was de gravelweg die ik verwachtte een prachtig geasfalteerde weg. Wel langs straatarme dorpen, zonder waterleiding en de electra werd net aangelegd. Niemand was nog aangesloten. De hoofdreden van dit stuk van mijn route was een bezoekje aan de stonecirkels van Kerr Batch. Ik trof de poort gesloten, blijkbaar val je toch op, want binnen no-time stond de beheerder voor mijn neus om open te doen. De kaartjesverkoopster (iedereen zijn eigen taak natuurlijk) was een jonge Fula vrouw met littekens als gelaatsversiering.
Na de stonecirkels nog een kilometer of 8 naar de Northbank road, een van twee de oost/west hoofdwegen in het land. Er is ook Southbankroad. Daarna nog ruim 20km naar mij lodge niet ver van Kuntaur. Er was niemand bij mijn aankomst, maar na een belletje was er snel iemand op een motorfiets om een kamer voor mij open te doen en mijn verdere wensen te bespreken.
Ik vroeg of ze softdrinks hadden. Ja hoor! Graag een cola. De motorfiets startte en een 10 minuten later had ik mijn cola. Dus voor de rest heb ik toch maar zoveel mogelijk vooruit besteld. Nog een stukje de natuur in geweest, maar eigenlijk niets bijzonders gespot. Er zijn hier wilde zwijnen gezien en daar had ik op gehoopt.
Zondag 28 juli Van Fula Kunda naar Kuntaur
Is maar een heel klein stukje. Bij mijn ontbijt nog wel een eekhoorn gespot en de gonolek een prachtig gekleurde vogel. Oranje, geel en zwart. Eigenlijk zouden de Duitsers deze vogel in hun vlag moeten hebben. Het stukje fietsen naar Kuntaur stelt niet veel voor. Je rijdt tussen de rijstvelden, die nu schoongemaakt werden.
In de Kairoh garden lodge mijn intrek genomen en voor de middag een boottrip geboekt. De boot vaart langs een aantal eilanden waar chimpanzees zitten, die oorspronkelijk in gevangenschap gehouden zijn, vaak onder erbarmelijke omstandigheden. Het project is er op gericht ze weer ergens in Afrika in de natuur terug te plaatsen.
Daarnaast worden er vaak nijlpaarden gespot rond de eilanden en andere aapsoorten en vogels.
Maandag 29 juli weer terug naar Kotu via Kudang
Na het ontbijt ben ik voor de tweede keer de Gambiarivier overgestoken. Nu duurde dit geen 3 minuten. Aan de overkant kom je meteen in een prachtig natuurgebied met weer veel vogels en apen. Er liepen opvallend veel kleurrijk geklede vrouwen in dezelfde richting als ik ging. Ze waren onderweg naar de begrafenis van de vrouw van een dorpshoofd. Na 20km door een mooi landschap met veel landbouw, kom je dan weer aan in Kudang. De plaats waar ik was gestart.
Dan is het nog de kunst om terug te komen. Op de heenweg ben ik met een grote touringcar van de Gambia Transport Service Company gereisd. Op de terugweg was dat wat lastiger. De eerste bus zat mudvol en het was wachten op de volgende. Gelukkig stoppen er voldoende kleine busje, dus dan maar de 250km in een bushtaxi, dat is een busje waar ooit ca. 15 zitplaatsen in stonden. Na aankomst in Afrika worden die er meteen uitgesloopt en komen daar zeker 6 rijen banken voor in de plaats waar op elke rij minimaal 5 personen worden gepropt. Gelukkig had ik een vrij nieuw busje met nog wat comfort op het bankje. Maar prettig reizen is anders. Het dak is altijd voorzien van een stevig rek, bereikbaar via een laddertje. Er zeker altijd plaats voor een fiets, deze keer kreeg mijn fiets hoorbaar gezelschap van een geit.
Na een reis van ruim 5 uur was ik weer terug in Kotu in ons huisje aan het strand.
